Những tác dụng không mong muốn khi điều trị HP và cách xử trí

Trong phác đồ điều trị bệnh dạ dày có HP cần phối hợp nhiều thuốc để nâng cao hiệu quả điều trị. Chính vì vậy khi bệnh nhân sử dụng thuốc đã gặp không ít những tác dụng không mong muốn như rối loạn tiêu hóa, khô miệng, chán ăn…Hãy cùng Gastimun hp tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề này nhé.

Tên nhóm	Tên thuốc	Tác dụng không mong muốn	Cách xử trí
Thuốc giảm tiết acid dịch vị	Nhóm PPI	– Omeprazole Tác dụng  không mong muốn như: tiêu chảy, táo bón, đau đầu. – Lansoprazole. Tác dụng không mong muốn ít gặp hơn nhưng vẫn còn chủ yếu là nhức đầu, buồn nôn và rối loạn tiêu hóa. –  Pantoprazole. Thuốc hấp thụ tốt, liên vết loét nhanh và ít tác dụng không mong muốn – Rabeprazole Tác dụng không mong muốn thường gặp là hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu… – Esomeprazole Thuốc ít tác dụng không mong muốn nhưng vẫn còn các biểu hiện nhẹ của: nhức đầu, tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn.	Sử dụng đúng liều lượng và thời gian. Nên sử dụng trước ăn 30-60 phút Uống thêm nhiều nước ăn nhiều hoa quả giàu vitamin Ăn thức ăn mềm, dễ tiêu hóa
	Nhóm kháng histamin H2	– Cimetidin Tác dụng không mong muốn như: rối loạn tinh thần đặc biệt là ở bệnh nhân lớn tuổi hoặc bệnh nhân suy thận, nhịp tim chậm, hạ huyết áp, tăng nhẹ men gan, vú to, liệt dương… – Ranitidin Thuốc có ít tác dụng phụ hơn cimetidin nhưng vẫn có:nhức đầu, chóng mặt, ngứa. – Nizatidin và famotidin có tác dụng mạnh hơn và ít tác dụng phụ hơn cimetidin rất nhiều.
Thuốc trung hòa acid dịch vị và bao che niêm mạc dạ dày	Thuốc trung hòa acid dịch vị	– Nhôm hydroxid có thể gây ra táo bón, tình trạng cơ thể thiếu phosphat gây nên loãng xương. -Magnesi hydroxid có thể gây ra tình trạng đắng miệng, buồn nôn và ảnh hưởng đến thận.	Sử dụng theo liều lượng và thời gian theo chỉ định của bác sỹ Ăn những thực phẩm dễ tiêu hóa
	Thuốc bao che niêm mạc dạ dày	Sucralfat được sử dụng tốt trong trường hợp trào ngược dịch mật. Thuốc có thể gây táo bón, giảm hấp thu tetracycline, phenytonin… và không dùng cho người suy thận nặng.
Thuốc kháng sinh	Amoxicilin	Ít gặp:  có thể gây sôi bụng, nôn, buồn nôn, đi ngoài, viêm đại tràng màng giả mạc…, ít kháng thuốc	Việc dùng thuốc kháng sinh để chữa trị bệnh viêm loét dạ dày là rất cần thiết cho những bệnh nhân bị nhiễm khuẩn Hp. Tuy nhiên, nếu không điều trị đúng cách, các loại thuốc trên có thể là con dao hai lưỡi. Do đó, trong quá trình dùng thuốc điều trị bệnh, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt yêu cầu của bác sĩ, không tự ý ngưng thuốc, bỏ thuốc dễ dẫn đến hiện tượng lờn thuốc, bệnh càng khó chữa trị hơn. – Sử dụng thêm men vi sinh(probiotics) để giảm triệu chứng rối loạn tiêu hóa khi sử dụng các kháng sinh để điều trị HP
	Clarithromycin	Thuốc Clarithromycin: có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn như rối loạn tiêu hóa, ngứa, ban đỏ, nổi mề đay. Trong một số trường hợp hiếm gặp đó là ảnh hưởng chức năng gan, tăng bilirubin huyết thanh, tăng bạch cầu eosin,….
	Tetracyclin	Tetracyclin: Việc sử dụng tetracyclin có thể xuất hiện một số tác dụng không mong muốn, đó là cảm giác khó chịu sau khi uống (bỏng rát bụng, bỏng rát sau xương ức, cảm giác buồn nôn và nôn), đầy bụng chán ăn, ảnh hường tới sự phát triển của xương, răng ở trẻ em
	Nhóm 5 nitro imidazol	Khi dùng thuốc đơn độc sẽ dễ gây ra tình trạng kháng thuốc phát triển nhanh. Sử dụng trong thời gian ngắn có thể gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, buồn nôn, phát ban… dùng kéo dài thường gây mất vị giác.
	Levofloxacin	Thuốc Levofloxacin Tác dụng không mong muốn có thể gặp:   buồn nôn, tiêu chảy, khô miệng, tăng men gan, đau khớp, yếu cơ …
Bismuth		Tác dụng phụ thường gặp, mệt mỏi, đi ngoài phân đen…	Sử dụng đúng liều, đúng thời gian(trước ăn). Tác dụng phụ sẽ hết sau khi ngưng thuốc

Trên đây là những tác dụng không mong muốn của các thuốc trong điều trị hp trong đó tác dụng không mong muốn của kháng sinh thường khiến bệnh nhân khó tuân thủ điều trị và đặc biệt là tình trạng vi khuẩn Hp kháng thuốc dẫn đến thất bại trong điều trị hp.

Trong tình thế vi khuẩn hp kháng thuốc như vậy các nhà khoa học tại Nhật Bản đã tìm ra loại kháng thể ức chế men urease, yếu tố sống còn của vi khuẩn H.pylori – kháng thể OvalgenHP .

Trong hơn 1 thập kỷ qua tính từ khi được đưa vào chương trình quốc gia phòng chống vi khuẩn Hp, kháng thể OvalgenHP đã góp phần làm giảm tỉ lệ nhiễm Hp trong cộng đồng người Nhật, giảm tỉ lệ mắc bệnh dạ dày và ung thư dạ dày. Tính tới thời điểm năm 2011, tỉ lệ trẻ em dưới 12 tuổi nhiễm khuẩn Hp tại Nhật Bản chỉ còn 1,8% – một con số vô cùng ấn tượng. Và các chuyên gia hoàn toàn có cơ sở để tin rằng, trong vòng 20 năm tới, Nhật Bản sẽ có một thế hệ mới hoàn toàn không nhiễm khuẩn Hp.

Điểm độc đáo của loại kháng thể này đó là không gây đề kháng thuốc. Mặt khác kháng thể OvalgenHP có khả năng ức chế men urease –  yếu tố sống còn giúp vi khuẩn Hp xâm nhiễm và  tồn tại dai dẳng trong dạ dày đồng thời tiết ra các độc tố gây viêm dạ dày thông qua các con đường sau:

–  Ức chế hoạt tính của men Urease làm vi khuẩn Hp không trung hòa được môi trường acid dạ dày nên  bị acid tiêu diệt.

– Giảm khả năng bám dính của vi khuẩn Hp trên niêm mạc dạ dày, khiến cho vi khuẩn bị thải trừ ra ngoài khi dạ dày co bóp

– Ngưng kết các vi khuẩn Hp làm giảm tính linh động của vi khuẩn Hp, tạo điều kiện cho đại thực bào (một dạng tế bào miễn dịch ) tại dạ dày tóm giữ và tiêu diệt vi khuẩn.

– Phá hủy cấu trúc màng tế bào vi khuẩn Hp, tạo điều kiện cho thuốc xâm nhập vào bên trong do đó giúp tăng hiệu quả điều trị Hp cho bệnh nhân đang điều trị viêm loét dạ dày do H.pylori khi dùng phối hợp với thuốc.

Kháng thể kháng Hp đã và đang được nhân rộng ra sử dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới như Hàn Quốc, Đài Loan, Canada…và ở Việt Nam kháng thể OvalgenHp cũng được thử nghiệm lâm sàng và được đưa vào sử dụng phối hợp với thuốc nhằm tăng cường hiệu quả điều trị bệnh viêm loét dạ dày do vi khuẩn HP

Với những ưu điểm nổi bật trên kháng thể OvalgenHP được kỳ vọng sẽ là giải pháp hữu hiệu khi sử dụng phối hợp cùng thuốc nhằm tăng cường hiệu quả điều trị, nhờ đó mà bệnh nhân có thể hạn chế được việc sử dụng kháng sinh dài ngày.