Lưu ý khi kiểm tra vi khuẩn Hp bằng test thở UBT

Rất nhiều bệnh nhân cảm thấy lo lắng mỗi khi nhắc tới xét nghiệm kiểm tra vi khuẩn Helicobacter pylori (H.pylori hay Hp), loại vi khuẩn gây viêm dạ dày mạn tính, loét dạ dày, Ung thư dạ dày. Đối với nhiều bệnh nhân việc kiểm tra nhiễm khuẩn Hp phải đi đôi với nội soi dạ dày, đây là “nỗi ám ảnh” với hầu hết bệnh nhân bị bệnh dạ dày và là một trong những nguyên nhân quan trọng khiến cho việc kiểm tra lại vi khuẩn Hp sau khi điều trị còn hạn chế.

Trong nhiều bài viết trước đây, chúng tôi đã nhắc tới test thở kiểm tra vi khuẩn Hp là một trong những xét nghiệm được đánh giá là chính xác nhất hiện nay và thuận tiện hàng đầu cho việc theo dõi kết quả điều trị bệnh lý dạ dày có vi khuẩn Hp. Điều thú vị là, phương pháp kiểm tra vi khuẩn Hp bằng test thở cũng là một phát minh của bác sỹ người Úc, Barry Marshall, người đầu tiên chứng minh được sự tồn tại của vi khuẩn Hp và khả năng gây bệnh của loại vi khuẩn này.

Test thở kiểm tra vi khuẩn Hp hoạt động như thế nào?

Trước khi kiểm tra hơi thở, bạn sẽ được cho uống 1 viên thuốc hoặc 1 dung dịch có chứa phân tử Carbon đồng vị C13 hoặc C14. Nếu có vi khuẩn Hp trong dạ dày thì vi khuẩn Hp sẽ phân hủy Ure tạo thành khí Carbonic, bằng cách đo lường lượng phân tử C13 và C14 thoát ra trong khí Carbonic người ta sẽ xác định được vi khuẩn Hp có hoạt động (sinh ra Urease) trong dạ dày hay không.

Cơ chế kiểm tra vi khuẩn Hp bằng test thở UBT

Quy trình thực hiện test thở kiểm tra vi khuẩn Hp trong dạ dày

Bệnh nhân uống một viên thuốc có chứa ¹⁴C hoặc dung dịch có chứa C13 ¹³C và ngồi nghỉ. Sau 15 phút, bệnh nhân thổi vào dụng cụ xét nghiệm là thẻ xét nghiệm với ¹⁴C hoặc thổi bong bóng với ¹³C cho đến khi thiết bị hoặc kỹ thuật viên báo hiệu đã đủ lượng CO₂ cho một lần xét nghiệm. Thời gian thổi trung bình từ 5 đến 10 phút tùy vào lượng hơi mà người thổi thổi vào. Sau đó, nhân viên kỹ thuật sẽ điều khiển thiết bị đo lường nồng độ Carbon đánh dấu và thông báo kết quả cho bệnh nhân (sau khoảng 3-5 phút).

Các bước kiểm tra nhiễm khuẩn Hp qua hơi thở

Ưu điểm của phương pháp kiểm tra vi khuẩn Hp bằng test thở

• Độ nhạy cao: Độ nhạy của xét nghiệm lên tới 95% cho phép phát hiện lượng vi khuẩn Hp hoạt động ở mức độ rất thấp.
• Độ chuyên biệt lên tới 96% giúp tránh sai sót do tác động của các loại vi khuẩn sinh Urease khác.
• Độ chính xác của phương pháp lên tới 88% đưa phương pháp test kiểm tra hơi thở trở thành một phương pháp tin cậy trong kiểm tra và theo dõi nhiễm khuẩn Hp.
• Tiết kiệm thời gian: Toàn bộ quá trình kiểm tra chỉ diễn ra trong vòng tối đa là 30 phút, bệnh nhân có thể tới các cơ sở thực hiện test thở này và yêu cầu làm ngay.
• An toàn, không gây đau: Biện pháp kiểm tra nhiễm khuẩn Hp bằng test thở hoàn toàn không gây đau đớn cho bệnh nhân. Mặc dù C14 là đồng vị có tính phóng xạ của Carbon, tuy nhiên, lượng phóng xạ của mỗi lần làm test là cực thấp, không gây ra bất kỳ ảnh hưởng bất lợi đáng kể nào cho cơ thể. Tuy nhiên, trẻ dưới 8 tuổi vẫn được khuyến cáo nên sử dụng test thở với C13 để đảm bao an toàn hơn, nhưng giá thành lại cao hơn nhiều so với test thở C14.
• Có thể thực hiện để kiểm tra hiệu quả điều trị Hp: Sau khi bệnh nhân điều trị bệnh lý dạ dày có vi khuẩn Hp với một phác đồ điều trị đều cần phải kiểm tra lại tình trạng nhiễm khuẩn Hp, việc kiểm tra lại như vậy trong đa số các trường hợp không cần phải tiến hành nội soi dạ dày mà có thể thực hiện xét nghiệm test thở kiểm tra vi khuẩn Hp.
• Đánh giá được chính xác lượng Hp đang hoạt động: Vi khuẩn Hp đang hoạt động là đối tượng gây ra tình trạng viêm, tổn thương dạ dày. Test thở UBT có kết quả cao chứng tỏ lượng Urease sinh ra nhiều là lúc vi khuẩn Hp đang hoạt động mạnh và khả năng gây bệnh cao hơn, việc tiệt trừ Hp sẽ khó khăn hơn.

Những đối tượng nên kiểm tra nhiễm khuẩn Hp qua hơi thở

Biện pháp kiểm tra nhiễm khuẩn Hp qua hơi thở được thực hiện để kiểm tra tình trạng nhiễm khuẩn Hp trên các bệnh nhân có dấu hiệu rối loạn tiêu hóa, dấu hiệu đau dạ dày như đầy hơi, đau lâm râm vùng thượng vị, thiếu máu thiếu sắt không rõ nguyên nhân…. hoặc những người trong gia đình có người thân bị Ung thư dạ dày.

Những đối tượng được chẩn đoán có bệnh dạ dày nhưng không thể hoặc không muốn làm nội soi dạ dày có thể thực hiện test thở để chẩn đoán tình trạng nhiễm khuẩn Hp.

Những bệnh nhân đang được điều trị bệnh dạ dày do vi khuẩn Hp gây ra phải kiểm tra lại sau khi dùng hết thuốc để biết được kết quả của quá trình điều trị bệnh có thành công hay không.

Lưu ý khi thực hiện kiểm tra vi khuẩn Hp qua hơi thở

Bạn cần phải nhịn ăn, uống đồ uống có gas, đồ ngọt, đồ có tính chất acid hoặc base trong thời gian từ 4-6 tiếng trước khi làm xét nghiệm kiểm tra Hp qua hơi thở. Thời điểm tốt nhất để làm xét nghiệm này là vào buổi sáng sau một đêm không ăn uống gì.

Bạn cần lưu ý đặc biệt: xét nghiệm kiểm tra vi khuẩn Hp qua hơi thở cũng giống như các loại xét nghiệm kiểm tra Hp khác, chỉ nên tiến hành sau 2 tuần kể từ ngày ngừng sử dụng thuốc giảm tiết acid dạ dày và 4 tuần kể từ ngày ngừng sử dụng thuốc kháng sinh (kể cả các loại thuốc kháng sinh điều trị bệnh khác như viêm họng, tiêu chảy…)

Trong khi tiến hành làm test thở, bệnh nhân cần phải thở đúng cách và đủ thời gian theo hướng dẫn của nhân viên y tế thì kết quả mới có độ chính xác cao.

Việc kiểm tra nhiễm khuẩn Hp có thể tiến hành bằng nhiều phương pháp khác nhau, trong đó phương pháp kiểm tra bằng test thở được đánh giá là phương pháp hiện đại nhất hiện nay giúp hạn chế những nhược điểm của các phương pháp khác và là lựa chọn tốt dành cho việc theo dõi kết quả điều trị bệnh do Hp gây ra cả ở người lớn lẫn trẻ em.

Bs. Như Hoa