Kháng thể OvalgenHP là gì?

Kể từ khi được sử dụng tại Nhật Bản 15 năm trước, kháng thể OvalgenHP đã góp phần giúp giảm tỷ lệ nhiễm khuẩn Hp tại Nhật Bản giảm xuống liên tục ở mức kỷ lục, từ đó giảm số người mắc bệnh dạ dày và ung thư dạ dày trong những năm qua.

Kháng thể OvalgenHP là gì?

OvalgenHP là tên của một loại kháng thể IgY chiết xuất từ lòng đỏ trứng gà của Viện nghiên cứu miễn dịch Gifu Nhật Bản, có tác dụng ức chế vi khuẩnHelicobacter pylori (gọi tắt là vi khuẩn Hp hay H.pylori) – tác nhân hàng đầu gây ra bệnh lý dạ dày.
Công trình nghiên cứu về kháng thể IgY được chính phủ Nhật Bản tài trợ trong chương trình xã hội hóa việc phòng ngừa và điều trị vi khuẩn Hp trong cộng đồng. Công trình cũng nhận được bằng sáng chế của Nhật Bản, Hoa Kỳ, Châu Âu, các nước phát triển khác và được sử dụng trên 15 năm tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan.

Lịch sử ra đời của kháng thể OvalgenHP

Trong bối cảnh các phác đồ diệt HP với kháng sinh có hiệu quả ngày càng suy giảm do vi khuẩn HP đề kháng kháng sinh, các nhà khoa học của Viện nghiên cứu miễn dịch Gifu – Nhật Bản đã bắt tay vào nghiên cứu ra loại kháng thể IgY ức chế đặc hiệu men Urease của vi khuẩn HP với mục tiêu giúp thải trừ vi khuẩn HP khỏi dạ dày một cách an toàn, hiệu quả.

Theo TS. Nguyễn Văn Sa, Giám đốc Viện nghiên cứu miễn dịch Gifu, Nhật Bản thì vi khuẩn HP có rất nhiều yếu tố “thông minh” giúp nó tồn tại được trong môi trường khắc nghiệt của dạ dày. Trong số đó, men Urease là yếu tố quan trọng nhất, đóng vai trò sống còn đối với sự xâm nhiễm và tồn tại dai dẳng của vi khuẩn HP trong dạ dày.

Urease là một loại enzyme do vi khuẩn HP sản xuất ra và tích lũy trên bề mặt, chiếm tới 15% thành phần vách tế bào của vi khuẩn. Vai trò chính của men Urease là phân hủy Urea trong thức ăn thành amoniac và carbonic, tạo ra môi trường kiềm bao quanh bảo vệ vi khuẩn HP khỏi sự tấn công của acid dịch vị.

Men Urease cũng đóng vai trò như một chất bám dính cho phép vi khuẩn HP bám chắc vào niêm mạc dạ dày. Tại đây, vi khuẩn HP sẽ được bảo vệ bởi lớp màng nhầy, giúp nó tránh khỏi acid dịch vị và các yếu tố miễn dịch của cơ thể để có thể “ung dung” sinh sôi. Ngoài ra, men Urease cũng đóng vai trò trong cơ chế bệnh sinh của vi khuẩn HP bằng cách kích thích sản xuất các cytokine gây viêm và có thể dẫn tới viêm loét, thậm chí ung thư dạ dày nếu không được tiệt trừ sớm.

Áp dụng phương cách “lấy độc trị độc”, các nhà khoa học Viện nghiên cứu miễn dịch Gifu đã tìm cách tách kháng nguyên Urease của vi khuẩn Hp tiêm vào gà mái. Cơ thể gà mái lúc này sẽ tạo ra các kháng thể có tác dụng đối kháng đặc hiệu với men Urease của vi khuẩn HP và tích lũy trong lòng đỏ trứng, gọi là OvalgenHP.

Cơ chế tác động của kháng thể OvalgenHP

Khi đưa vào dạ dày qua đường uống, kháng thể OvalgenHP ngay lập tức nhận biết và gắn đặc hiệu lên men Urease trên bề mặt vi khuẩn, qua đó tác động lên vi khuẩn HP theo 3 cơ chế:

• Ngưng kết vi khuẩn HP thành từng đám, ngăn cản vi khuẩn HP bám dính vào niêm mạc dạ dày. Những đám vi khuẩn trôi nổi trong lòng dạ dày sẽ bị đẩy ra ngoài theo nhu động tiêu hóa, hoặc bị bắt giữ bởi đại thực bào
• Bất hoạt men Urease khiến vi khuẩn Hp không trung hòa được môi trường acid dạ dày
• Gây tổn thương vách tế bào vi khuẩn, làm giảm khả năng kháng thuốc của vi khuẩn

Ngoài ra, các nhà khoa học cũng nhận thấy, khi sử dụng OvalgenHP cho những người nhiễm HP thì lượng kháng thể IgG kháng HP trong máu tăng lên và duy trì trong thời gian dài. Điều đó cho thấy OvalgenHP giúp tăng miễn dịch chủ động của cơ thể đối với khuẩn HP, do đó có thể sử dụng cả trong phòng ngừa nhiễm khuẩn.

Kết quả sử dụng kháng thể OvalgenHP để kiểm soát nhiễm khuẩn HP

Tại Nhật Bản và nhiều quốc gia khác như Hàn Quốc, Đài Loan…, kháng thể OvalgenHP đã được sử dụng 15 năm qua dưới dạng các sản phẩm khác nhau như bột, viên nén, sữa chua. OvalgenHP đã góp phần làm giảm tỉ lệ nhiễm Hp trong cộng đồng người Nhật, giảm tỉ lệ mắc bệnh dạ dày và ung thư dạ dày. Báo cáo năm 2011, tỉ lệ nhiễm Hp ở Nhật, đặc biệt là thế hệ trẻ em dưới 12 tuổi đã giảm xuống mức rất thấp, chỉ còn 1,8%.

Hiệu quả của OvalgenHP đã được chứng minh qua 8 nghiên cứu lâm sàng, trong đó có 2 nghiên cứu lâm sàng được tài trợ bởi chính phủ Nhật Bản. Các kết quả nghiên cứu cho thấy kháng thể OvalgenHP giúp giảm tải lượng vi khuẩn HP, qua đó giảm viêm và phục hồi niêm mạc dạ dày. OvalgenHP cũng có thể dùng kết hợp thuốc ức chế tiết acid dịch vị và kháng sinh để tăng hiệu quả diệt trừ HP, đặc biệt là các trường hợp kháng thuốc.

Công trình nghiên cứu kháng thể OvalgenHP đã được cấp bằng sáng chế tại Nhật Bản, Hoa Kì, Châu Âu, Úc và hiện nay đang được sử dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới nhằm trợ giúp cho các bệnh nhân bị viêm loét dạ dày do nhiễm khuẩn HP, đồng thời giúp giảm nguy cơ lây nhiễm khuẩn HP trong cộng đồng.

DS. Vân Trang