Cơ chế phát hiện vi khuẩn Hp qua hơi thở

Kiểm tra vi khuẩn Hp bằng test thở (Urea breath test – UBT) là một xét nghiệm chẩn đoán nhanh được sử dụng để xác định tình trạng nhiễm khuẩn Helicobacter pylori (Hp), loại xoắn khuẩn gây loét dạ dày tá tràng, Ung thư dạ dày. Xét nghiệm này được thực hiện nhờ lợi dụng khả năng của vi khuẩn Hp có thể phân hủy Urea trong dạ dày thành Amoniac và Carbonic.

Test thở kiểm tra vi khuẩn Hp cũng là loại test được khuyến cáo hàng đầu trong các lựa chọn ngoài nội soi dạ dày và khuyến cáo sử dụng trong trường hợp theo dõi sau điều trị bệnh.

Hình ảnh một bộ thiết bị xét nghiệm test thở UBT

Nguyên lý và cơ chế của test kiểm tra vi khuẩn Hp qua hơi thở

Bệnh nhân sẽ được cho uống 1 loại thuốc (viên nang hoặc dung dịch) có chứa một đồng phân ít gặp của Carbon là đồng phân phóng xạ C-14 hoặc không phóng xạ là C-13. Trong vòng từ 10-30 phút có thể định lượng được lượng đồng vị carbon đánh dấu trong hơi thở và điều này chỉ ra rằng có sự tồn tại của Urease (enzyme mà vi khuẩn Hp tiết ra để phân hủy Urea trong dạ dày và gây độc niêm mạc dạ dày) trong dạ dày và do đó có sự hiện diện của vi khuẩn Hp.

Có hai dạng khác nhau của đồng vị Carbon, nên sẽ cần 2 thiết bị khác nhau để đo lường. Đối với C14 thường được đo bằng phương pháp nhấp nháy, còn C13 được đo bằng khối phổ tỷ trọng đồng phân hoặc bằng phổ tương quan khối lượng. Với mỗi một phương pháp thì sẽ có một đường chuẩn khác nhau (kết quả hiện thị sẽ khác nhau). Các mẫu có thể được chuyển về các phòng thí nghiệm chuẩn để phân tích. Thay vào đó, khối phổ tương quan (trong xét nghiệm dùng C13) có thể được hiển thị kết quả liên tục trong quá trình thu thập mẫu qua hơi thở.

Sự khác biệt giữa cách đo ure trước và đo ure sau giúp xác định tình trạng nhiễm khuẩn. Giá trị này được so sánh với đường chuẩn. Các kết quả dưới đường chuẩn thì được coi là âm tính, kết quả trên đường chuẩn được coi là dương tính. Bản thân đường chuẩn cũng đuwọc xác định bằng cách so sánh kết quả của những bệnh nhân đã được xác định với 2 phương pháp trở lên.

Nguyên lý hoạt động của phương pháp đo

Lưu ý khi làm test UBT

Test kiểm tra vi khuẩn Hp qua hơi thở sẽ giúp phát hiện ra vi khuẩn Hp hoạt động. Nếu như kháng sinh làm giảm lượng vi khuẩn Hp, hoặc là tình trạng giảm acid ở dạ dày diễn ra thì có thể làm số lượng Urease của vi khuẩn giảm bớt đi và kết quả không còn chính xác nữa.

Việc ăn uống trước khi làm xét nghiệm test thở UBT sẽ dẫn tới kết quả sai lệch chính vì vậy trước khi làm xét nghiệm UBT bạn không được phép sử dụng đồ ăn, đồ uống có đường, có gas trước khi làm test 4-6 tiếng. Thời điểm làm tốt nhất là sáng sớm, sau một đêm không ăn, uống.

Về mặt nguyên tắc, trước khi thực hiện test hơi thở kiểm tra vi khuẩn Hp thì bệnh nhân phải ngừng thuốc giảm tiết acid trước 14 ngày và ngừng thuốc kháng sinh trước ngày test 28 ngày. Một số thầy thuốc tin rằng, sự hiện diện của vi khuẩn Hp nhiều trên mảng cao răng có thể gây ảnh hưởng tới kết quả thực tế.

Minh Tâm tổng hợp