Hai mươi năm sau khi phát hiện vi khuẩn Helicobacter pylori (vi khuẩn Hp) gây loét dạ dày tá tràng, bác sỹ Barry Marshall (Nobel Y Học 2005) đang sử dụng chính vi khuẩn Hp làm phương tiện để nghiên cứu loại vaccine tiềm năng có khả năng chống lại nhiều căn bệnh nguy hiểm trên thế giới.
Vi khuẩn Hp là “người vận chuyển” vaccine hoàn hảo
Sau đây là bài phỏng vấn của ông về loại vaccine mà ông đang phát triển.
Ông đã bắt đầu nghiên cứu loại vaccine của mình như thế nào?
Các nhà nghiên cứu bắt đầu nỗ lực phát triển các loại vaccine để chống lại vi khuẩn Helicobacter pylori (vi khuẩn Hp) từ những năm 1990.
Cho tới đầu những năm 2000, có những bằng chứng rằng vi khuẩn Hp rất đặc biệt ở nhiều điểm: nó có khả năng kiểm soát hệ miễn dịch của cơ thể (hoặc ức chế miễn dịch) do đó bạn không thể tăng cường miễn dịch cơ thể lên cao tới mức có thể loại bỏ được vi khuẩn Hp.
Sau đó tôi có gặp gỡ những nhà nghiên cứu vaccine chống AIDS và xem những khó khăn mà họ gặp phải đó là họ không thể cung cấp đủ tác nhân kích thích hay vaccine để giúp cơ thể sản sinh lượng kháng thể đủ cao để chống lại virus HIV.
Do đó tôi đã nghĩ, vì vi khuẩn Hp có thể tồn tại trong dạ dày người trong suốt cuộc đời của người mang vi khuẩn và cơ thể của người bệnh liên tục sản xuất ra kháng thể trong quá trình phản ứng lại vi khuẩn Hp, bạn có thể đưa vaccine chống HIV vào trong vi khuẩn Hp. Nếu bạn có thể để vi khuẩn Hp ở trong dạ dày đủ lâu, nhiều tháng, nhiều năm thì có lẽ bạn có thể làm tăng lượng kháng thể trong cơ thể lên tới mức đủ cao để bảo vệ bạn trước virus HIV.
Dựa trên suy nghĩ đó, tôi quyết định đây là công việc quan trọng phải làm bởi vì bạn có thể đưa vaccine vào trong cơ thể vi khuẩn Hp. Và điều thú vị là bạn có thể đơn giản là uống được loại vaccine đó mà không cần phải tiêm.
Quy trình tác động của loại vaccine này lên cơ thể như sau: bạn uống vi khuẩn Hp sống, loại vi khuẩn này đã được biến đổi để mang DNA của virus HIV hay virus Cúm, hoặc tác nhân gây bệnh nào đó như sốt xuất huyết. Vi khuẩn Hp sau đó sẽ phát triển bên trọng dạ dày của bạn, cuối cùng cơ thể sẽ phản ứng với vi khuẩn Hp đã bị biến đổi và sinh ra các loại kháng thể để chống lại kháng nguyên trong vi khuẩn Hp mà chúng ta đã đưa vào chúng.
Có nguy hiểm nào khi sử dụng vi khuẩn Hp còn sống không?
Một nửa dân số thể giới nhiễm khuẩn Hp và nhiều người trong số đó không bị bệnh hoặc không biết tới bệnh do nhiễm khuẩn Hp gây ra. Mặt khác, nếu bạn có vi khuẩn Hp trong người, bạn có thể bị loét dạ dày tá tràng, và trong thời gian dài hơn bạn có thể có nguy cơ bị Ung thư dạ dày.
Tuy nhiên có nhiều chủng vi khuẩn Hp khác nhau. Chủng vi khuẩn Hp gây Ung thư dạ dày có chứa độc tố nguy hiểm gọi là CagA. Các chủng vi khuẩn có thể được chọn lọc chủng không có CagA hoặc CagA rất yếu.
Ông đang nghiên cứu loại vaccine này ở giai đoạn nào rồi?
Chúng tôi đã dành ra rất nhiều thời gian và công sức để theo dõi các chủng vi khuẩn Hp có thể sử dụng cho loại vaccine mới này.
Từ 5 chủng vi khuẩn Hp được đề xuất chúng tôi đã thử nghiệm năm trước, chúng tôi nghĩ rằng đã chọn được chủng vi khuẩn Hp phù hợp, một chủng tồn tại bền vững và có thể không gây ra triệu chứng bệnh nào trên người.
Đây là những tiêu chí của chúng tôi và chúng tôi lạc quan là chúng tôi có thể sử dụng chủng vi khuẩn này để chuyển vaccine vào cơ thể.
Nếu mọi thứ thuận lợi thì mất bao lâu nữa loại vaccine mới này sẽ hoàn thành?
Tôi hi vọng là trong 2 năm nữa kể từ bây giờ chúng ta sẽ có loại vaccine sử dụng hiệu quả. Tại thời điểm này, chúng tôi sẽ mở rộng các thử nghiệm.
Do đó bạn có thể chưa dùng được loại vaccine phòng Cúm mới này trong vòng 2 năm nữa mà phải mất một vài năm sau đó khi các kết quả thử nghiệm được công nhận và sản phẩm được đăng ký.
Ông kỳ vọng loại vaccine mới này sẽ ảnh hưởng như thế nào tới các nước đang phát triển?
Loại vaccine mới được kỳ vọng sẽ giúp ích nhiều nhất cho các nước nghèo, nước đang phát triển
Điểm thú vị của hệ chuyển chuyển vaccine bằng vi khuẩn là bạn có thể sản xuất số lượng rất lớn.
Nó rất giống với quy trình lên men: bạn đưa vào đó một lượng vi khuẩn bắt đầu, giữ ấm ở nhiệt độ cơ thể, khuấy đều, loại bỏ bọt khí, sau tuần bạn đã có một triệu liều vaccine. Đó là tất cả những gì bạn phải làm.
Bạn có thể tạo ra hàng nghìn liệu từ 1 ml. Nếu bạn có 1 lít thì bạn có thể làm được 1 triệu liều.
Bạn có thể đưa công nghệ này đặt vào khu vực tiết kiệm diện tích cỡ 1 mét khối. Do đó về mặt lý thuyết bạn có thể chuyển cả “nhà máy sản xuất vaccine” tới trung tâm của Châu Phi, chạy nó bằng năng lượng mặt trời và kết nối internet với một chiếc điện thoại thông minh.
Bạn chỉ cần một vài người để mắt tới nó và trong 1 tuần người dân địa phương sẽ có vaccine để dùng.
Mỗi lần họ cần sản xuất loại vaccine mới thì chúng ta chỉ cần gửi cho họ loại men thích hợp. Bạn có thể sử dụng cùng một chủng vi khuẩn Hp để vận chuyển nhiều loại vaccine khác nhau, do đó bạn sẽ không phải nghiên cứu lại hệ vận chuyển này nữa.
Nếu cần một vaccine cho đại dịch Cúm, chúng tôi có thể sản xuất ngay trong vòng 12 tuần.
Rất nhiều công nghệ phát triển vaccine được phát triển nhưng công nghệ mà chúng tôi đang nghiên cứu sẽ là một công nghệ lớn vận hành được ngay tại nhà, để cung cấp vaccine cho các nước phát triển với chi phí thấp.
Thay cho cơ sở sản xuất đắt đỏ tới 10-20 triệu đô la Mỹ, bạn có thể có dây chuyền sản xuất với giá thật sự rẻ.
Ông kỳ vọng ảnh hưởng nào tới địa phương của mình?
Hiện tại, chiến dịch tốt nhất là chương trình tiêm chủng vaccine tới một nửa số người lớn – rất khó để có thể làm được tốt hơn.
Tuy nhiên, nếu có một loại vaccine dạng thực phẩm ăn được, được bày bán trong các Nhà thuốc, hay trong giá kệ của siêu thị gần với kệ sữa chua và váng sữa, thì bạn sẽ có nhiều cơ hội tự sử dụng để phòng bệnh cho chính mình.
Bạn có thể phải chi trả thêm 10 đô la Mỹ cho mỗi một lốc sữa chua vaccine. Đó có thể là điều thông thường bạn làm hàng năm – một năm bạn có thể sử dụng vị chanh và năm sau khi chủng virus Cúm thay đổi, bạn lại sử dụng loại sữa chua vaccine vị đào.
Với loại vaccine mới này, chúng ta có thể tiến tới 100% dân số được phòng bệnh.
Ngành công nghiệp dược phẩm phản ứng thế nào?
Những nhà đầu tư cho công trình nghiên cứu này không phải các công ty dược phẩm hay vaccine lớn đang đầu tư và các công nghệ sẵn có.
Không quá ngạc nhiên, họ không có chút hứng thú nào với công nghệ mà chúng tôi đang theo đuổi vì nó sẽ làm thay đổi cả cuộc chơi trên thị trường dược phẩm, vaccine toàn cầu.
Theo theconversation.com
