Loét dạ dày tá tràng và vi khuẩn Hp

Loét dạ dày tá tràng là bệnh lý nguy hiểm nhưng lại phổ biến trong cộng đồng. Từ sau năm 1982, các nhà khoa học đã phát hiện ra, vi khuẩn Hp (H.pylori) chính là nguyên nhân gây ra loét dạ dày tá tràng, các yếu tố như stress, chế độ ăn uống, hút thuốc lá có thể làm trầm trọng thêm tình trạng loét. Chúng ta cùng tìm hiểu xem nguyên nhân và các cách phát hiện bệnh như thế nào!

Loét dạ dày tá tràng là gì?

Loét đường tiêu hóa là ổ loét trên niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng.

Nguyên nhân gây loét dạ dày tá tràng

Nguyên nhân gây loét đường tiêu hóa gồm :

• Nhiễm trùng Helicobacter pylori (H.pylori)
• Sử dụng thuốc kháng viêm non-steroid lâu dài
• Hiếm gặp là do khối u ác tính hay lành tính trong dạ dày, tá tràng hoặc tụy

Vi khuẩn Hp (Helicobacter pylori)

H. pylori là xoắn khuẩn có thể gây bệnh loét dạ dày tá tràng bằng cách phá hủy lớp màng nhầy bao phủ bảo vệ niêm mạc dạ dày và tá tràng. Ngay khi H.pylori phá hủy lớp màng nhầy, acid dạ dày có thể tiếp cận niêm mạc dạ dày. Acid dạ dày và H.pylori cùng gây kích ứng niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng và gây ra loét .

Vi khuẩn Hp gây Loét dạ dày tá tràng

Người nhiễm H.pylori dễ phát triển Loét dạ dày tá tràng. Phần lớn chúng ta nhiễm H.pylori từ còn nhỏ và duy trì trong nhiều năm. Bệnh thường tiến triển âm thầm trong nhiều năm. Một số người cho rằng không cần quan tâm tới vi khuẩn H.pylori khi nó chưa gây bệnh, tuy nhiên, nhiều bằng chứng nghiên cứu thuyết phục về hậu quả của việc nhiễm H.pylori trong thời gian dài như loét dạ dày tá tràng, chảy máu dạ dày, Ung thư dạ dày…đã cho thấy tính hiệu quả khi điều trị tiệt trừ H.pylori mang lại cho bệnh nhân, cả về mặt sức khỏe lẫn kinh tế.

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh loét đường tiêu hóa

Đau âm ỉ hoặc nóng dạ dày là triệu chứng thường gặp nhất. Người bệnh cảm thấy đau bất cứ lúc nào giữa rốn và xương ức. Đau thường xảy ra khi dạ dày rỗng, ví dụ giữa các bữa ăn hoặc ban đêm; đau tạm giảm đi sau khi ăn hoặc uống thuốc kháng acid; kéo dài từ vài phút đến vài giờ; đau lặp đi lặp lại trong nhiều ngày, nhiều tuần hoặc nhiều tháng .

Các triệu chứng khác gồm:

• Đầy bụng
• Ợ hơi
• Thay đổi cảm giác thèm ăn
• Nôn, buồn nôn
• Giảm cân

Các dấu hiệu của biến chứng loét dạ dày tá tràng

• Khó thở
• Chóng mặt hoặc cảm giác xỉu
• Có máu đỏ trong phân hoặc phân đen
• Có máu đỏ trong chất nôn ra hoặc có màu café
• Đau dạ dày đột ngột, dai dẳng và nặng nề.

Các biến chứng của bệnh loét dạ dày tá tràng

• Chảy máu bên trong khi acid dạ dày hoặc ổ loét làm vỡ mạch máutrong dạ dày
• Thủng dạ dày khi ổ loét phát triển sâu hơn và phá vỡ hoàn toàn vách dạ dày hoặc tá tràng.
• Viêm phúc mạc khi tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng phát triển vào phúc mạc – lớp niêm mạc của ổ bụng.

Bệnh loét dạ dày tá tràng được chẩn đoán như thế nào?

• Tiền sử bệnh
• Khám thực thể
• Các xét nghiệm
• Nội soi đường tiêu hóa

Tiền sử bệnh

Có thể giúp bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân gây loét dạ dày tá tràng. Nếu bệnh nhân có các triệu chứng của loét dạ dày tá tràng, bác sĩ sẽ hỏi xem bệnh nhân có sử dụng các thuốc kháng viêm non-steroid không.

Khám thực thể

Khám thực thể có thể giúp bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh loét dạ dày tá tràng.

Xét nghiệm

Các test dùng để phát hiện H.pylori gồm:

• Xét nghiệm máu; test thở ure và xét nghiệm phân.
• Xét nghiệm phân và test thở phát hiện H.pylori chính xác hơn xét nghiệm máu. Xét nghiệm này rất quan trọng vì việc điều trị loét dạ dày tá tràng do H.pylori sẽ khác với loét đường tiêu hóa do thuốc kháng viêm non-steroid.
• Xét nghiệm máu: Có thể cho biêt sự hiện diện của H.pylori .
• Test thở ure: Để làm test này bệnh nhân sẽ uống một chất lỏng đặc biệt có chứa ure- sản phẩm cơ thể tạo ra khi tiêu hóa protein. Nếu có H.pylori hiện diện, vi khuẩn này sẽ chuyển ure thành CO2 trong khí thở ra của bệnh nhân. Bằng việc đo nồng độ CO2 trong khí thở ra sẽ cho biết mức độ nhiễm H.pylori .
• Xét nghiệm phân: Phân tích mẫu phân có thể cho biết sự hiện diện của H.pylori.

Nội soi đường tiêu hóa trên

Bác sĩ sẽ đưa ống nội soi vào thực quản của bệnh nhân đi vào dạ dày và tá tràng. Camera sẽ truyền hình ảnh vảo màn hình cho phép kiểm tra cặn kẽ niêm mạc đường tiêu hóa. Bệnh nhân có thể dùng thuốc gây mê dạng dung dịch hoặc xịt vào họng trước khi nội soi.Hoặc dùng thuốc an thần đường tiêm tĩnh mạch để giúp bệnh nhân thư giãn, thoải mái khi nôi soi. Nội soi chỉ ra các dấu hiệu của viêm, trợt, ổ loét và những dấu vết Ung thư  trong niệm mạc dạ dày.

Nội soi giúp

• Theo dõi tổn thương tại dạ dày
• Làm sinh thiết để nhận biết sự hiện diện của H.pylori.

Gastimunhp.vn sưu tầm và lược dịch