Điều trị Ung thư dạ dày bằng xạ trị

Ung thư dạ dày là một bệnh lý hết sức nguy hiểm ở đường tiêu hóa, có tỷ kệ tỷ vong đứng thứ hai trong các bệnh ung thư (sau ung thư phổi). Quá trình điều trị bệnh Ung thư dạ dày phụ thuộc vào nhiều yếu tố, quan trọng nhất vẫn là tiến triển của bệnh ở từng giai đoạn. Ngày nay, y học đã sử dụng một vài phương pháp điều trị ung thư dạ dày, trong đó có phương pháp xạ trị. Bạn đọc cùng xem những phương pháp xạ trị và tác dụng phụ của xạ trị.

Điều trị ung thư bằng phương pháp xạ trị là việc sử dụng các hạt hoặc tia năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư tại một khu vực cụ thể trong cơ thể. Tùy theo thời gian sử dụng xạ trị mà phương pháp xạ trị có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau để điều trị ung thư dạ dày.

Mục đích của xạ trị trong điều trị Ung thư dạ dày

• Trước khi phẫu thuật: Phương pháp xạ trị sử dụng trước phẫu thuật để thu nhỏ khối u nhằm hỗ trợ quá trình phẫu thuật dễ dàng hơn. Xạ trị có thể được sử dụng cùng với hóa trị để đạt được hiệu quả hơn.
• Sau khi phẫu thuật: Sau khi phẫu thuật ung thư dạ dày, phương pháp xạ trị có thể được sử dụng để tiêu diệt phần ung thư sót lại rất nhỏ mà không thể được nhìn thấy và cắt bỏ trong khi phẫu thuật. Đặc biệt là khi kết hợp xạ trị với các thuốc hóa trị chẳng hạn như 5-FU – có thể trì hoãn hoặc ngăn ngừa tái phát ung thư sau phẫu thuật và có thể giúp bệnh nhân sống lâu hơn.
• Ở từng giai đoạn phát triển bệnh Ung thư dạ dày cũng có thể dùng phương pháp xạ trị để làm chậm sự tăng trưởng và giảm bớt các triệu chứng của bệnh ung thư dạ dày giai đoạn cuối, chẳng hạn như đau, chảy máu, và vấn đề về ăn uống.

Điều trị ung thư dạ dày thường sử dụng loại xạ trị tia bên ngoài. Xạ trị tia bên ngoài giúp tập trung bức xạ trên vị trí ung thư từ một máy bên ngoài cơ thể. Các loại xạ trị tia bên ngoài thường được sử dụng là liệu pháp xạ trị không gian ba chiều (3D-CRT) và liệu pháp xạ trị điều biến cường độ (IMRT). Những loại xạ trị tia bên ngoài này sử dụng máy tính và kỹ thuật đặc biệt để tập trung bức xạ vào vị trí ung thư và hạn chế tổn thương các mô bình thường lân cận.

Đầu tiên, bệnh nhân sẽ được bác sĩ chuyên khoa đo đạc cẩn thận để xác định được vị trí, các góc đứng để chiếu tia bức xạ và chỉnh liều lượng tia bức xạ thích hợp. Cũng tương tự như chụp X – quang, nhưng bức xạ ở xạ trị mạnh hơn nhiều so với bức xạ trong chụp X quang. Phương pháp xạ trị thường không gây đau đớn và chỉ kéo dài vài phút. Cũng như các phương pháp khác thì xạ trị cũng có tác dụng phụ, sau đây là một số tác dụng phụ của xạ trị Ung thư dạ dày mà bệnh nhân có thể gặp.

Tác dụng phụ của xạ trị ung thư dạ dày có thể gặp

• Vấn đề về da: trong khoảng 2 tuần đầu điều trị người bệnh có thể thấy da đỏ nhẹ sau đó đến triệu chứng da khô và lột da. Triệu chứng này là do tác dụng của phóng xạ trên các tế bào sản xuất sắc tố của da.
• Buồn nôn và nôn, tiêu chảy: Sau quá trình xạ trị ở ngực có thể dẫn đến tình trạng phù nề, viêm thực quản, dạ dày gây ra các triệu chứng như đau, buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy. Tiêu chảy có thể được xử lý bằng thuốc hoặc tránh một số loại đồ ăn có gia vị chua, cay, thức ăn quá lạnh…
• Mệt mỏi: Một phần gây ra triệu chứng này là tình trạng thiếu máu, stress, các khối u làm cho hệ miễn dịch sinh ra các chất gây mệt mỏi.
• Số lượng tế bào máu thấp: Xạ trị trên một phạm vi lớn làm cho số lượng tế bào máu thấp, loạng choạng, thay đổi thị lực.

Những triệu chứng này thường hết trong vòng vài tuần sau khi điều trị kết thúc. Khi bị bất kỳ tác dụng phụ  nào thì bệnh nhân cũng nên thông báo cho bác sĩ để tìm cách giảm bớt tác dụng phụ này. Khi xạ trị sử dụng cùng với hóa trị thì bệnh nhân có thể gặp phải vấn đề về ăn uống. Khi gặp phải vấn đề này một số bệnh nhân cần phải truyền dịch tĩnh mạch hoặc phải sử dụng ống đưa thức ăn, chất dinh dưỡng vào cơ thể trong quá trình điều trị.

Bức xạ cũng có thể gây tổn thương các cơ quan lân cận khi phải tiếp xúc với tia bức xạ. Khi đó có thể dẫn đến các vấn đề về tổn thương tim hoặc phổi, hoặc thậm chí có thể tăng nguy cơ mắc ung thư khác trong tương lai. Để ngăn chặn được vấn đề này thì các bác sĩ cần sử dụng liều lượng bức xạ vừa đủ, theo dõi cẩn thận những vị trí chiếu tia bức xạ để hạn chế những tổn thương do bức xạ gây ra.

Theo PGS. TS Nguyễn Thanh Long